Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΥΛΗ (ΣΑΛΠΙΣΜΑ)

ΙΩΝΟΣ ΔΡΑΓΟΥΜΗ

Ο Ίων Δραγούμης ως κοινωνιολόγος.

Η έννοια “φυλή-ράτσα” και τα χαρακτηριστικά της.

.

Ο Ίων συνδυάζει τη φυλή (ράτσα) με την πατρίδα της και τον πολιτισμό της:

«Μπορεί να μελετηθεί η ράτσα σαν κάτι απόλυτο, ξεχωριστό από τα σημάδια του πολιτισμού ή της απολιτισιάς της;  Ξεχωριστό από τα δημιουργήματά της, από την παράδοση της, από τους αποθαμένους της; Ξεχωριστό από το χώμα πού επάνω της καρφώνεται και κλώθει τη ζωή της;  Ξεχωριστό από το κλίμα της; Ή φυλή και η πατρίδα της πρέπει να σπουδάζονται  μαζί». (*1)

Αραδιάζει ορισμένες απόψεις για τη ράτσα και εκφράζει τη δική του άποψη, πως όλα όσα αναφέρονται έχουν επίδραση πάνω σ' αύτη:

«Το χώμα και οι αποθαμένοι  φτειάνουν τη ράτσα, λέγει κάποιος. "Άλλος πάλι βεβαιώνει, πως μονάχα οι αποθαμένοι μας κυβερνούν και μας ορίζουν. Τρίτος λέει πως το ανακάτωμα ανθρώπων διαφορετικής καταγωγής είναι παντοδύναμο. Τέταρτος βεβαιώνει το αντίθετο, ότι δηλαδή οι καθάριες ράτσες είναι οι δυνατές. Πέμπτος διατείνεται πως το κλίμα και ή τριγυρισιά (ο περίγυρος, το περιβάλλον) είναι οι δημιουργοί της φυλής. Έκτος μας ονομάζει την πολιτική κατάχτηση. Έβδομος τη θρησκεία και τη γλώσσα. Κανένα απ’ όλα αυτά τα στοιχεία ξέχωρα δεν φτειάνει μια ράτσα μα όλα μαζί την αλλάζουν σίγουρα και αγάλι αγάλι». (*2)

Διακρίνει τις φυλές σε καθαρές και μη (δηλ. φυλές που υπέστησαν προσμίξεις από άλλες) και διερωτάται  ποιές απ’ αυτές είναι οι πιο δυνατές:

«Μ’όλες τις μελέτες των ειδικών ανθρώπων δεν καταφέρνομε να βεβαιωθούν αν οι καθαρές οι ράτσες είναι δυνατότερες από τις ακάθαρτες. Και μήπως ξέρομε τάχα αν καμιά φυλή στη Γή επάνω είναι απόλυτα καθαρή από ξένα αίματα;  Είναι βέβαια μια στιγμή στην ιστορία κάθε φυλής, που δεν γίνεται καινούργια σμίξη και κατακάθονται μέσα της τα διάφορα αίματα που την απαρτίζουν και ξεπροβάλλει τότε η φυλή με σταθερά και ξεκομμένα χαρακτηριστικά, τέτοια ή αλλιώτικα. Τότε μπορεί να ονομάσει κανείς τη φυλή αυτή καθάρια. Και μέσα στις άπειρες φυλές των ανθρώπων είναι μερικές καθάριες, που βγάζουν άτομα φτερά, πλαστικά, λεπτοκαμωμένα και όμορφα σαν τα αράπικα άλογα». (*3)

Ως  προς τη διάκριση των φυλών σε ανώτερες και κατώτερες η άποψη του είναι:

«Όλες οι ράτσες δεν είναι όμοιες, ούτε ισοδύναμες... Υπάρχουν, λέγουν, ανώτερες και κατώτερες φυλές, μα πώς κρίνεται το ανώτερο τους ή το κατώτερο;  Ή κύρια διαφορά αναμεταξύ τους ίσως είναι πως οι ανώτερες ξεπετούν, σα λουλούδια εξαιρετικά, αρκετούς ανθρώπους με έξοχα μυαλά, ενώ οι κατώτερες δεν βγάζουν τέτοιους ανθρώπους». (*4)

Οι φυλές, σε αντίθεση με τα άτομα, «δεν έχουν ορισμένο χρόνο ζωής, μπορεί μάλιστα και να μην πεθάνουν ποτέ τους ώσπου να καταστραφεί η Γη». (*5)       

Για την ελληνική φυλή πιστεύει πως έμεινε αναλλοίωτη, δεν γέρασε, είναι ανανεωμένη, τη διατηρεί η ελληνική ψυχή:

«Ή φυλή η ελληνική, όσο και να ανακατώθηκε με άλλες φυλές, δεν έχασε το εγώ της και γι’αυτό έμεινε ελληνικό έθνος, από τον παμπάλαιο καιρό ίσαμε σήμερα. Άλλαξε, ναι, μα δε γέρασε, γιατί οι φυλές δεν γερνούν, μόνο ξεφτούνε κάποτε, ξεχάνονται και χάνονται. Αλλά η ελληνική φυλή ως τώρα δε λησμονήθηκε, δε χάθηκε, δε ξέφτισε, πάντα ανανεώνεται και θυμάται και ζει ξέχωρα από τις άλλες. Το εγώ της άλλαξε περιεχόμενο, μα η θύμηση και η κληρονομικότητα διατήρησαν και κάτι σταθερό και μόνιμο μέσα του -τη συνείδηση πως είναι πάντα μια και ίδια. Αυτό το σταθερό και μόνιμο είναι μέρος του εγώ της που αλλάζει κατά τα άλλα μέρη του. Και αυτό κυβερνιέται από το μέσον όρο του χαραχτήρα των ατόμων και το μέσον όρο της διανοητικής τους ικανότητας. Η τύχη και οι περιστάσεις  και οι πολιτικοί θεσμοί και οι θρησκείες δεν ορίζουν αυτά τον προορισμό της φυλής. Ο χαραχτήρας της και ο νους της, οι κληρονομικοί,  αυτοί την κυβερνούν». (*6)

 «Την ψυχή την ελληνική μ' όλα τα σμιξίματα, τη διατήρησαν αρκετά όμοια με την πρωτινή της μορφή τα χώματα τα ελληνικά και τα κλίματα, που ακατάπαυστα επηρεάζουν με τον ίδιο τρόπο τούς ανθρώπους που κατοικούν επάνω τους και μέσα τους γιατί τους υποτάζουν στις ίδιες ανάγκες». (*7)

Με τις παραπάνω απόψεις του ο Ίων περνά στο χώρο της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, που μελέτα τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά κατά φυλές, και της Ανθρωπογεωγραφίας που μελέτα τον άνθρωπο σε σχέση με το περιβάλλον του (γεωγραφική περιοχή, κλίμα κ.λ.π.). Σε μια δραματική αποστροφή, μαζί με φλογερή πατριωτική έξαρση ντυμένη με λυρικό τόνο, ο Ίων απευθύνεται στους Έλληνες και τούς καλεί να συνειδητοποιήσουν τη δύναμη που κουβαλούν μέσα τους και να πιστέψουν πως μπορούν να διακριθούν ανάμεσα στις άλλες φυλές και στα άλλα κράτη.

«Είστε ελεύθεροι, ώ Ρωμιοί και δεν το νοιώθετε; Είστε ελεύθεροι για να γίνετε νικητές ανάμεσα στις φυλές, στα κράτη και στους πολιτισμούς και κάθεστε; ...Από την πρωτινή ελληνική ψυχή σας απόμειναν σημαντικά σημάδια στα σωθικά σας. Μα τι κι αν εχάσατε μερικά άλλα στοιχεία;  Μήπως δεν αποχτήσατε καινούργια και διαφορετικά;  Την ψυχή, την ανθρώπινη, την ελεύθερη, την πλατύτερα ελληνική δεν την εχάσατε... Πως δε νοιώθετε τη δύναμη που κρύβει μέσα της, ίδιο νέο φυτό ζουμερότατο, η ράτσα σας η καινούργια; Αυτή η δύναμη θα δημιουργήσει, μάθετε το, τον καινούργιο σας πολιτισμό... Έχετε στα σπλάχνα σας, βαστάτε στα χέρια σας ικανότητα και αξία για να πλάσετε καινούργια καλούπια και δεν ενθουσιάζεστε και δε συναρπάζεστε και δε μεθάτε από διονυσιακή μανία; ...Ποιά στραβωμάρα σας κατέχει; Ανοίξτε τα μάτια σας, ανοίξτε τα μάτια σας». (*8)

Πόσο προφητικά, αλήθεια, ακούγονται αυτά τα λόγια τού Ίωνος, πόσο χρήσιμο, πόσο αναγκαίο είναι αυτό το προσκλητήριο, αυτό το υπέροχο σάλπισμα και για σήμερα που όλοι μιλούν για εθνική κρίση και κατάπτωση!

1. ο.π σελ. 141

2. ο.π σελ. 141-2

3. ο.π σελ. 140-1

4. ο.π σελ. 141

5. ο.π σελ. 140-1

6. ο.π σελ. 140

7. ο.π σελ. 143

8. ο.π σελ. 145-6