Για μια «Αριστερή λύση»

Γράφει o  Σαράντος Ι. Καργάκος

Τελείωσε (και τώρα ξαναρχίζει) το «μεγάλο κιαμέτι» των εκλογών. Εξηγώ ότι «κιαμέτι» ονομάζεται από τους Μουσουλμάνους η ανάσταση των νεκρών. Στη δική μας παροιμιακή φιλολογία η φράση «μεγάλο κιαμέτι», κατά την έννοια της γιαγιάς Μελπομένης, σήμαινε το χαλασμό, το «νταβαντούρι», αυτό που ο δικός μας λαός εκφράζει με τό σόλοικο: «Έγινε ανάστα ο Κύριος!».

Τώρα, λοιπόν, που τελείωσε η δοκιμασία των πρώτων εκλογών, ήλθε ο καιρός για έναν απολογισμό, παρά το γεγονός ότι μετά και τις νέες εκλογές θα πρέπει να ξανακάνουμε απολογισμό. Άραγε, ψηφίσαμε, ψεκάσαμε, σκουπίσαμε, τελειώσαμε;

Προσωπικά, καθότι Παπαδιαμαντικός κατά το φρόνημα, πιστεύω στο βαθύτατα στοχαστικό που λέγεται στο «Μοιρολόι της φώκιας». Το υπέροχο! «Λες κι έχουν τελειωμό ποτέ τα πάθια και οι καημοί του κόσμου»! Πάντως, ας αισιοδοξούμε ότι για την έκτη Μαΐου 2012 δεν θα ισχύσει αυτό που είπε ο Σπαρτιάτης Μελήσσιπος την ήμερα, που και τυπικά άρχιζε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος: «Ήδε ή ήμερα πολλών κακών τοις Έλλησιν άρξει» (= Τούτη η ήμερα θα είναι αρχή πολλών συμφορών για τους Έλληνες).

Κατά την προηγουμένη προεκλογική περίοδο, που ευτυχώς κύλησε με απόλυτη ηρεμία, αν εξαιρέσει κανείς τις εθιμικές ύβρεις, είχαμε μια πλειοδοσία και πάλι σε θέματα κενολογίας. Ήταν φυσικό, λοιπόν, να μείνει στο εκλογικό σώμα ένα κενοπάθημα, δηλαδή μια ψευδής αίσθηση, μια κενοπάθεια -αν προτιμάτε-, δηλαδή μια ψευδής εντύπωση σχετικά με τις προτάσεις εξόδου από την κρίση. Όσες δεν ήσαν ασαφείς, παρέπεμπαν στην έξοδο του Μεσολογγίου. Μια έξοδος ομολογουμένως ηρωική, όχι όμως... ανέξοδη.

Κάποιοι αναγνώστες αλλά και γνωστοί που εκτιμούν την πολιτική μου βαθύνοια -κι ας κόλλησα μια ζωή στα ρηχά-απορούν και μ' ερωτούν: πώς η λεγόμενη Αριστερά, κτυπώντας το κεφάλαιο, ντόπιο και ξένο, θα μας έδειχνε το δρόμο να βγούμε από την κρίση; Δεν γνωρίζω τα sacra arcana (= ιερά μυστικά) της σύγχρονης Αριστεράς, αλλά επειδή πιστεύω ότι πάντα μένει ασυγχρόνιστη, αντί να κτυπά το κεφάλαιο, κτυπά το κεφάλι της. Δηλαδή το κεφάλι όσων την ακολουθούν, θυμίζω ενδεικτικά την αποχή της από τις εκλογές του 1946.

Ωστόσο, δεν μπορώ να αρνηθώ ότι δεν υπάρχει «αριστερή λύση» στα προβλήματα μας. Ώ, μη θαρρείτε ότι την σκέφθηκε ο Κάρολος Μαρξ, ή κ. Παπαρήγα, ο κ. Τσίπρας και ο ελλόγιμος κ. Φώτιος Κουβέλης. Την σκέφθηκε ο αρχαίος κωμωδιογράφος Κράτης (έζησε τον 5ο αι. π.Χ.) και την κατέγραψε στην κωμωδία του «Θηρία», μια κωμωδία που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και ως πολιτικό πρόγραμμα. Δυστυχώς, η κωμωδία έχει διασωθεί αποσπασματικά. Αλλά για μια «αριστερή λύση» ένα απόσπασμα -νομίζω- αρκεί.

Οφείλω να τονίσω ότι ο Κράτης πιθανώς είναι ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα του αυτομάτου. Δηλαδή να βρεθεί (τότε με έναν τρόπο μαγικό, σήμερα μηχανικό) ένα σύστημα ώστε τα πάντα να γίνονται άφ' εαυτών, αρκεί, όπως γράφει ο Κράτης, να βρισκόταν ένας κοινωνικός μεταρρυθμιστής, που θα έλυνε τα προβλήματα των πολιτών χωρίς να είναι αναγκαία η εργασία των δούλων. Ιδού και η συνταγή στην αρχαία της μορφή και σε σύγχρονη παραλλαγή:

 «Όδοιποροΰντα γάρ τά πάντ' έγώ ποιήσω, πρόσεισιν αυθ' έκαστον των σκευαρίων όταν καλή τι. Παρατίθου τράπεζα αύτη, παρασκεύαζε σαύτόν μάττε θυλακισκε έγχει κύαθε, ποϊσθ' ή κύλιξ; Διάνιζε ίούσα σαύτήν».

Σας διαβεβαιώ ότι όλα αυτά τα γριφώδη και αλγεβρικά είναι πιο απλά από τα σύγχρονα πολιτικά. Ιδού μεταφραστική απόδειξη:

«Εγώ (όπως θα έλεγε σύγχρονος πολιτικός) θα κάνω όλα τα σκεύη να περπατούν. Και θα προσέρχεται μόνο του το καθένα, όταν κάποιος το καλεί. Π.χ. "Τράπεζα, τοποθέτησε μόνη σου πάνω τα φαγητά κι εσύ ετοιμάσου (προφανώς να φας). Κι εσύ, σακκί, ζύμωνε, εσύ ποτήρι πάρε κρασί από τον κρατήρα. Που είσαι, κρασοκύπελλο; πήγαινε και καθαρίσου με νερό"».

Βέβαια, πριν από τον Κράτη ο για τα πάντα ομιλήσας Όμηρος, στην Ιλιάδα μας «ζωγραφίζει» τους θεούς στον Όλυμπο να πίνουν το νέκταρ και να γεύονται της αμβροσίας από αυτόματους τρίποδες, δηλαδή από αυτοκίνητους τρίποδες που είχαν πάνω τους, σε δίσκο φυσικά, και του «πουλιού το γάλα».

Συνεπώς όπως θα έλεγε ο Μπρεχτ, «ας είμαστε ρεαλιστές- ας επιδιώκουμε το ανέφικτο». Φράση-θησαυρός που όμως προσκρούει στην κακή βούληση των «Τροϊκανών», που θα μας κάνουν -έτσι λέγεται- να γίνουμε οι «Τελευταίοι των Μοϊκανών». Και οι οποίοι -για να κινηθούμε ως κρατική μηχανή- θα μας λένε με στεντόρεια φωνή αυτό που έλεγαν προ εκατονταετίας οι γραφικοί μας αγωγιάτες πριν σε μεταφέρουν κάπου: «Σκάσ’ τ’ αγώι και σε πάου».

Δεν έχει (κι ας έχει) σημασία ποιοί τα «φάγανε» και πόσα φάγανε. Ως έχουν τα πράγματα, αν δεν «σκάσουμε τ' αγώι», τουτέστιν, αν δεν ξεπληρώσουμε τα δανεικά, δεν θα μας πάνε οι τρεις της «Τρόικα», θα μας πάνε τέσσερεις με τη μουσική της «Ερόικας». Ή, επί το αριστερότερον, με το αριστερό ηρωικό και πένθιμο: «Πέσαμε θύματα, αδέλφια εμείς...».

Σαράντος Ι. Καργάκος

Ιστορικός - Συγγραφέας

www.sarantoskargakos.gr