Το Κράτος και η Βία

Ο αρχαίος Ελληνας διανοητής
Αισχύλος...

Διαβάζοντας τον αρχαίο Έλληνα δραματικό θεατρικό συγγραφέα Αισχύλο..Η σκέψη δεν εί­ναι μόνο για τους διανοούμενους, είναι και για τους εργάτες...

Όπως όλοι γνωρίζουμε, ένα από τα βασικότερα στοιχεία της θεωρίας των μέγιστων φιλοσόφων - κοινωνιολόγων Μαρξ και 'Ενγκελς, είναι ο τεράστιος ρόλος στην ανθρώπινη κοινωνία του κράτους και της βίας. Κατ' αυτήν τη θεωρία, από την επο­χή που η ανθρώπινη κοινωνία χωρί­στηκε σε τάξεις, το κράτος έγινε η δύναμη με την οποία διαμέσου της βίας, η εκμεταλλεύτρια κοινωνική τάξη επέβαλε τη θέληση της πάνω στην υποταγμένη εκμεταλλευόμενη τάξη.

Και τώρα επανερχόμαστε στο θεατρικό δράμα "Προμηθέας Δεσμώτης" που έγραψε ο Αισχύλος 500 χρόνια προ του Χριστού.

Είναι η ιστορία που ο δυνάστης θεός Δίας, τιμωρεί τον Προμηθέα και τον αλυσοδένει στο όρος Καύκασο της Σκυθίας (στη Νότιο Ρωσία), επειδή αυτός (παρά τις αυστηρές εντολές του Δία) ευεργέτησε τους ανθρώπους δίνοντας τους τη φωτιά για να αναπτύξουν τις τέχνες τους.

Τα πρόσωπα του θεατρικού δράματος είναι: Η φιλάνθρωπη θεότητα του Τιτάνα Προμηθέα, ο υποτακτικός Ήφαιστος, ο καιροσκόπος Ωκεανός, ο ρουφιάνος του Δία Ερμής, ο χορός των Ωκεανίδων Νυμφών και της κόρης του Ινάχου Ιώς με την ανεξάρτητη σκέψη τους, και δυο προσωποποιημένες υπηρετικές θεότητες του Δία, το Κράτος και η Βία.

Από τους αναπτυσσόμενους διάλογους των πρωταγωνιστών και τους μονολόγους του Τιτάνα Προμηθέα, προκύπτει από το θεατρικό δράμα αβίαστα και ολοκάθαρα: Ότι ο δυνάστης Δίας μπόρεσε και κατέλαβε πραξικοπηματικά την εξουσία, και καθυπόταξε και καταδυνάστευσε και τους άλλους θεούς και τους θνητούς ανθρώπους, επειδή διέθετε δυο πιστούς, δυο κτηνώδεις και αδίστακτους για οποιαδήποτε εγκληματική πράξη υπηρέτες του, που ο Αισχύλος τους έδωσε τα ονόματα, Κράτος και Βία.

Οπωσδήποτε είναι εκπληκτικό το διανοητικό ύψος που έφθασε η θεωρητική κοινωνική σκέψη στην αρχαία Αθηναϊκή Δημοκρατία. Όπως επίσης όμως είναι εκπληκτικό ότι αυτές οι κοινωνικές παρατηρήσεις του διανοητή Αισχύλου, για τον ιστορικό ρόλο του Κράτους και της Βίας, προηγήθηκαν χρονολογικά του Μαρξ και του Ένγκελς, κατά 2.350 χρόνια...

Στον τάφο του Αισχύλου γράφτηκε μόνο (όπως αυτός είχε εκφράσει την επιθυμία του) ότι πολέμησε στο Μαραθώνα.

Ίσως κανένας να απορεί, που σε όλη την ανθρωπότητα δεν υπάρχει ένας αδριάντας του Αισχύλου...

Αυτό οπωσδήποτε θα γίνει, όταν πια θα έχουν εξαφανιστεί οριστικά, οι κοινωνικές  τάξεις με τους προνομιούχους και τους απόβλητους της κοινωνίας, και θα είναι αχρείαστα πια, και το κράτος και η βία…

Γιάννης Βερούχης

Μαϊος 2007

Αἰσχύλου Προμηθεὺς Δεσμώτης
μετάφραση: Ι. Γρυπάρη

http://www.mikrosapoplous.gr/prometheus/prom.htm