Ο πρωτόγονος φόβος

Σε κάθε κοινωνία χωρισμένη σε τάξεις, η εκμεταλλεύτρια κοινωνική τάξη επιβάλλει την κυριαρχία της πάνω στην υποταγμένη εκμεταλλευόμενη τάξη με τη φυσική βία. Την οποία όμως δεν είναι αναγκασμένη πάντοτε να ασκεί κάθε στιγμή, διότι της αρκεί η υπενθύμιση των συνεπειών της βίας δια του φόβου της βίας.

Όσο ο καθένας μένει μόνος του, το αφεντικό θα μας
χορεύει όλους μας

Οπότε ο φόβος είναι το βασικό ταξικό ψυχολογικό μέσο επιβολής και υποταγής. Έτσι κρατιόταν υποταγμένη η τάξη των δούλων, έτσι η τάξη των δουλοπάροικων, και έτσι κρατιέται και η εργατική τάξη μας στο σημερινό αστικό κοινωνικό σύστημα. Σε ολόκληρη την κοινωνία αυτό δεν φαίνεται αμέσως καθαρά. Όταν όμως αρχίσουμε να εξετάζουμε κάθε κύτταρο του κοινωνικού συστήματος χωριστά, π.χ. ένα εργοστάσιο ή κάθε ομαδικό χώρο εργασίας, τότε θα δούμε εκεί: Ότι το μέσο της επιβολής των συμφερόντων του εργοδότη είναι ο φόβος. Ο φανερός ή κρυφός φόβος, ο πρωτόγονος φόβος της απόλυσης, της δυσμένειας κ.λπ. κ.λπ.

Αυτό γινόταν από παλιά. Στην εποχή της δουλείας, ο δουλοκτήτης σκότωνε έναν δούλο για να φοβούνται και να δουλεύουν με ένταση οι υπόλοιποι. Στη φεουδαρχία έβαζε ο φεουδάρχης έναν δουλοπάροικο να πεθάνει μέσα σ' ένα κρεμασμένο σιδερένιο κλουβί, πάλι για να δουλεύουν με ένταση οι δουλοπάροικοι. Στη δική μας την «πολιτισμένη» αστική κοινωνία, ο σύγχρονος δουλοκτήτης ο καπιταλιστής-εργοδότης δεν σκοτώνει μεν, αλλά απολύει μερικούς (σύγχρονους δούλους του) εργάτες, για να τους βλέπουν οι υπόλοιποι εργάτες μέσα στην ανέχεια της ανεργίας και να υποτάσσονται φοβισμένοι στη θέληση του εργοδότη εκμεταλλευτή τους.

Οπότε ένα από τα βασικά καθήκοντα της συνειδητής πρωτοπορίας, στην πάλη της για την αφύπνιση της εργατικής τάξης, είναι να την πείσει να μην φοβάται. Αλλά για να μπορέσει όμως να την πείσει γι' αυτό, πρέπει πρώτα απ' όλα να μην φοβάται η ίδια. Η συνειδητή επαναστατική πρωτοπορία αποτελείτε από ένα οργανωμένο σύνολο εθελοντών μαχητών, που εκ των πραγμάτων διαδραματίζουν το ρόλο των μικρών ή μεγάλων στελεχών της εργατικής τάξης: Και σ' αυτούς εναπόκειται να μεταδώσουν στους εργάτες που επηρεάζουν τη νοοτροπία και τη λογική της καταπολέμησης του φόβου.

Ο φόβος είναι βασικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης, και δεν γεννιούνται άφοβοι άνθρωποι, αλλά διαμορφώνονται οι άνθρωποι πάνω στο αν ελέγχουν ή δεν ελέγχουν το φόβο τους.

Η καταπολέμηση του φόβου είναι κυρίως ζήτημα συνειδητού τρόπου σκέψης. Και έχει αποδειχθεί ότι η μεγαλύτερη σχολή συνειδητής καταπολέμησης του φόβου, είναι η πραγματική ταξική πάλη σε όλες τις μορφές της, αρχίζοντας από τους επιθετικούς ή αμυντικούς οικονομικούς αγώνες της εργατικής τάξης και τελειώνοντας στους πολιτικούς και ιδεολογικούς αγώνες.

Αυτό όμως που διαμορφώνει από την αρχή τον πρωτοπόρο μαχητή έναντι του φόβου, είναι ότι καταλαβαίνει καλά ότι πέρα από τα λόγια ο αποτελεσματικότερος τρόπος επηρεασμού και διδασκαλίας των εργατών είναι η προσωπική του παραδειγματική στάση: Όπως αργότερα καταλαβαίνει επίσης πολύ καλά, ότι οι ιδιότητες που ιδιαίτερα εκτιμούν οι εργάτες στους υποψήφιους ηγέτες τους, είναι η τιμιότητα, η σοβαρότητα, η ψυχραιμία και η τόλμη.

Έτσι καταλήγουμε: Ότι ο συνειδητός τρόπος σκέψης, η συμμετοχή στην ταξική πάλη, η κατανόηση της νοοτροπίας των εργατών, το πνεύμα της πολιτικής ευθύνης, και όλα αυτά μαζί που γίνονται τελικά συνήθεια, είναι αυτά που διαμορφώνουν τον τύπο του πρωτοπόρου μαχητή απέναντι στο φόβο.

Επίσης εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι ένα από τα μεγαλύτερα εργατικά συνθήματα του κόσμου, που βγήκε από τη μεγάλη απεργία των Άγγλων ανθρακωρύχων του 1926, είναι το: «Πολεμάμε το φόβο της ανεργίας και της πείνας».

Είναι εντελώς αναγκαίο όμως να το τονίσουμε, ότι δεν ταυτίζεται ποτέ η αφοβία με οποιαδήποτε μορφή προχειρότητας βιαστικότητας και απροσεξίας.

Στη σημερινή φάση που περνάει η εργατική τάξη, ο πρωτοπόρος μαχητής εργάτης αποφεύγει να εκτίθεται στην εξοντωτική διάθεση του κάθε εργοδότη πριν οργανώσει μια αξιόλογη εργατική βάση. Η υποτίμηση των προφυλακτικών μέτρων στην πορεία για τη συγκρότηση εργατικών βάσεων μέσα στους χώρους εργασίας, στο όνομα οποιασδήποτε αφοβίας, είναι ένα λάθος. Η αφοβία μας υπηρετεί συγκεκριμένους σκοπούς που έχουν σχέση με την προετοιμαζόμενη ενότητα των εργατών, και ουδέποτε με το συναισθηματισμό της στιγμής.

Και τώρα είναι πια η ώρα να μιλήσουμε για τον αδαμάντινο νόμο της σχέσης δύναμης και φόβου. Ποιοι φοβούνται; Οι αδύναμοι. Ποιοι δεν φοβούνται; Οι δυνατοί. Φοβάται ο ατομικοποιημένος εργάτης γιατί αισθάνεται αδύναμος. Όπως δεν φοβούνται οι ενωμένοι εργάτες γιατί αισθάνονται δυνατοί. Οπότε το σύνθημα μας ολοκληρώνεται: Καλλιεργούμε την αντίσταση στο φόβο και ταυτόχρονα σφυρηλατούμε την ενότητα των εργατών. Αρχίζοντας πάντα από την οργάνωση μιας ομάδας εκ των πλέον συνειδητών εργατών.

Όσο για τον καπιταλιστή-εργοδότη αυτός πάντα θέλει του εργάτες τους ατομικοποιημένους, για να αισθάνονται αδύναμοι, να φοβούνται και να υποτάσσονται.