Άρθρα από την «Πάλη Των Τάξεων» Πάνω στην οικονομική κρίση του 1931-32 (ΜΕΡΟΣ Β)

Στην ανάρτηση αυτή παρουσιάζουμε άλλα 4 άρθρα, μετά τα προηγούμενα τέσσερα, από την περίφημη εφημερίδα «Πάλη των Τάξεων»

 

Τα άρθρα της «Πάλης των Τάξεων» που έχουμε επιλέξει,  έχουν μια ιδιαιτερότητα: αναφέρονται όλα στη μεγάλη οικονομική κρίση που, ξεκινώντας το 1929 από τις ΗΠΑ, έπληξε και την Ελλάδα στα 1931-32, καθώς και στις συνέπειες αυτής της κρίσης πάνω στην εργατική τάξη. Την ανεργία, τη φτώχεια και, φυσικά, τα δρακόντεια μέτρα λιτότητας και τρομοκρατίας με τα οποία η τότε κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου επιχείρησε να αντιμετωπίσει την κρίση. Οι ομοιότητες με το σήμερα είναι τόσο χτυπητές που ξαφνιάζουν.

Αξίζει κανείς να διαβάσει αυτά τα κομμάτια, να πάρει μια γεύση από αυτή την σπουδαία επαναστατική φωνή μιας εποχής που έχει πολλά κοινά με την δική μας. Και αξίζει να το κάνει όχι από ιστορικό ενδιαφέρον και μόνο, αλλά κυρίως για να βγάλει πολύτιμα συμπεράσματα για το σήμερα.

Άρθρο 1^ο

ΝΑ ΕΝΤΑΘΕΙ Η ΠΙΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΕΡΓΟΥΣ

Αφού επί δύο χρόνια οι υπουργοί της κυβέρνησης Βενιζέλου αρνιόνταν την ύπαρξη της ανεργίας. Αφού απέδιδαν όλη την κίνηση των ανέργων στα 1930-31 στις αρχειομαρξιστικές ενέργειες, τις οποίες αντιμετώπισαν με τα γκλομπ και τη φυλακή, έρχεται τώρα η ίδια η κυβέρνηση να αναγνωρίσει πως υπάρχει ανεργία, και πως οι 300.000 των ανέργων που υπολογίζεται ότι υπάρχουν είναι πραγματικές. Μαζί με τις οικογένειες τους, ένα εκατομμύριο άτομα.

Κάτω από την πίεση της κίνησης των ανέργων, και με σκοπό να τη σταματήσουν, να τη διαλύσουν, να την αποσπάσουν από τους φυσικούς της αρχηγούς, τους κομμουνιστές, οι αστοί μεταχειρίζονται τη βία κατά των κομμουνιστών και κάνουν και μερικές παραχωρήσεις στους ανέργους. Απαγορεύουν τις συγκεντρώσεις, τρομοκρατούν τις συνοικίες, κατάσχουν τους καταλόγους της Πενηνταμελούς Επιτροπής¹, κάνουν επιθέσεις στα τοπικά κέντρα, με σκοπό να τα κλείσουν.

Από την άλλη, αρχίζουν να λαβαίνουν μέτρα, προσπαθούν να βρούνε χρήματα για να δώσουν συσσίτια στους ανέργους.

Ο τρόπος που βρήκανε είναι οι φόροι, και φόροι που πέφτουν πάνω στα φτωχά στρώματα. Ως πρώτη δόση είναι ο φόρος πάνω στα τσιγάρα, από τον οποίο ελπίζουν να πάρουν 30 εκατομμύρια το χρόνο. Αυτό όμως το ποσό είναι αστείο. Η αντιμετώπιση της ανεργίας δε γίνεται με 40 ή με 100 εκατομμύρια. Χρειάζονται δισεκατομμύρια. Και αυτά υπάρχουν. Είναι τα δισεκατομμύρια που πληρώνονται για χρέη και για εξοπλισμούς. Από εκεί πρέπει να παρθούν και να δοθούν στους ανέργους.

Η αστική τάξη φαντάζεται πως με τα συσσίτια θα ξεγελάσει τους εργάτες. Σ' αυτό γελιέται. Μονάχα με το ψωμί δεν μπορούν να ζήσουν. Χρειάζονται ρούχα, παπούτσια, νοίκι, θέρμανση, γιατρούς και γιατρικά. Αυτά πρέπει να τους δοθούν. Επίδομα, συσσίτια, ιατρική περίθαλψη, κατοικία δωρεάν. Αυτή είναι η απαίτηση των ανέργων για αυτό πρέπει να παλέψουν με επικεφαλής την Πενηνταμελή Επιτροπή Ανέργων.

Αυτά που είναι αναγκασμένη να δώσει η αστική τάξη κάτω από την πίεση των γεγονότων και την κίνηση των ανέργων, τα δίνει με σκοπό να σταματήσει το κίνημα, να ξεγελάσει τους ανέργους. Σ' αυτό πρέπει να αντιδράσουμε. Μαζί με τα άλλα, πρέπει να κάνουμε να αποτύχει το σχέδιο της αστικής τάξης να παραδώσει τους ανέργους στα χέρια της αστυνομίας.

Έχουν δικαίωμα και πρέπει να το απαιτήσουν. Τα συσσίτια πρέπει να τα διαχειρίζονται οι ίδιοι με τις επιτροπές τις δικές τους, στα Τοπικά Κέντρα και όχι στις εκκλησίες.

Αυτές είναι οι επιδιώξεις: επίδομα ανεργίας, συσσίτιο, περίθαλψη ιατρική, νοίκι, εις βάρος του δήμου και του κράτους.

Διαχείριση όλου του μηχανισμού της αντιμετώπισης της ανεργίας από τους ίδιους τους ανέργους.

Ο αγώνας δεν πρέπει να πάψει. Πρέπει να συνεχιστεί με μεγαλύτερο πείσμα και αποφασιστικότητα.

1       Η 50μελής Επιτροπή Ανέργων στην Αθήνα (και η 30μελής στη Θεσσαλονίκη), καθώς και τα Τοπικά Κέντρα Ανέργων, ιδρύθηκαν από την ΚΟΜΛΕΑ για να οργανώσουν το κίνημα των ανέργων. Χάρη στη δράση αυτών των επιτελείων, τα πρωτοπόρο αιτήματα που έβαζαν και την τόλμη με την οποία κινήθηκαν, οι Κομμουνιστές-Τροτσκιστές της εποχής κα­τάφεραν να ξεσηκώσουν ένα τεράστιο κίνημα ανέργων, που είχε πολύ σημαντικές κατακτήσεις. Όλα αυτά είναι εξαιρε­τικά χρήσιμα μαθήματα για το σήμερα. Π.χ., ας προσέξουμε την απαίτηση όλος ο μηχανισμός αντιμετώπισης του προ­βλήματος της ανεργίας να βρίσκεται υπό τον έλεγχο των ίδιων των ανέργων.

Άρθρο 2^ο

ΕΝΩ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΕΡΓΟΥΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΛΕΦΤΑ

«Επίσης, απεφασίσθη όπως δοθή ετήσια επιχορήγησις εις την Εθνικήν Ακτοπλοϊαν 8 εκατομμυρίων δραχμών, εφ' όσον δε θα εξασφαλίζεται εις τους μετόχους της εταιρείας μέχρις 6% δια την εξασφάλισιν ενός ποσοστού, μέχρις 7% δια την απόσβεσιν του κεφαλαίου».

Κάτω από το πρόσχημα της υποστήριξης της βιομηχανίας για να δίνει δουλειά στους ανέργους, η αστική κυβέρνηση μοιράζει τα εκατομμύρια που εισπράττει από τους χωριάτες και τους εργάτες και τα δίνει στους εφοπλιστές και τους βιομηχάνους. Δίνει 8 εκατομμύρια το χρόνο στον Εμπειρίκο¹ για να αντιμετωπίσει τις ζημιές που έπαθε από την κρίση. Του δίνει τα μέσα να εκμεταλλεύεται εργάτες και όχι να τους δίνει δουλειά. Αυτή είναι μια απάτη που γίνεται εις βάρος των εργατών, να ζητάνε να κρύψουν κάτω από φιλεργατική μάσκα τα επιδόματα στους αστούς². Αν θέλανε να συντηρήσουν τους εργάτες, δεν ήταν ανάγκη να δώσουν τα λεφτά στους αστούς για να τα δώσουν στους εργάτες. Μπορούσαν να τους τα δώσουν απ' ευθείας. Άλλωστε ο νόμος το λέγει καθαρά. Με τα εκατομμύρια αυτά, θα εξασφαλισθούν στους κεφαλαιούχους: μέρισμα 6% και απόσβεση 7%, δηλαδή 13%. Αυτό είναι απόδειξη ατράνταχτη ότι οι καπιταλιστές δεν είναι πια ικανοί να βγάζουν κέρδη υπό τις σημερινές συνθήκες και ζητάνε από το κράτος να τους τα δώσει. Αλλά από τη στιγμή αυτή, ομολογούν οι ίδιοι τη χρεωκοπία του καπιταλιστικού συστήματος, που στηρίζεται στο κέρδος, και από τη στιγμή αυτή έχουν απαγγείλει την καταδίκη του αστικού τρόπου παραγωγής. Ο οποίος πρέπει να κάνει τόπο στη σοσιαλιστική παραγωγή.

1       Η οικογένεια των Εμπειρίκων, από την Ανδρο, είναι μια από τις ιστορικότερες εφοπλιστικές οικογένειες της χώρας. Για δεκαετίες ολόκληρες, ήλεγχε την ακτοπλοϊκή συγκοινωνία.

2       Η απευθείας επιδότηση των καπιταλιστών από το κράτος, δήθεν για την αντιμετώπιση της ανεργίας, δεν είναι φαινόμε­νο των τελευταίων δεκαετιών. Όπως βλέπουμε σε αυτό το άρθρο, είναι συνυφασμένη με την ιστορία του ελληνικού κα­πιταλισμού

Άρθρο 3^ο

ΣΤΗΝ ΥΠΟΔΟΥΛΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΧΡΕΩΚΟΠΙΑ

Πέντε μήνες τώρα, παρακολουθήσαμε από τις στήλες της «Πάλης» την επίδραση της οικονομικής κρίσης στη διεθνή κλίμακα και στη χώρα μας, καθώς και τις προσπάθειες της μπουρζουαζίας, της δικής μας και της ξένης, να την αντιμετωπίσει. Είπαμε ότι αυτό ξεπερνά τις ικανότητες της μπουρζουαζίας. Στη χώρα μας παρακολουθήσαμε τις απελπισμένες προσπάθειες της βενιζελικής κυβέρνησης να αντισταθεί στο ρεύμα και είπαμε ότι οι προσπάθειες αυτές δεν μπορούν να σώσουν την κατάσταση.

Τα έσοδα του κράτους λιγοστεύουν. Το Νοέμβριο και το Δεκέμβριο, το έλλειμμα ανέβηκε στα 180 εκατομμύρια. Στο τέλος του οικονομικού έτους, δηλαδή το Μάρτη του 1932, το έλλειμμα θα φτάσει τα 1.000 εκατομμύρια. Η εξαγωγή της χώρας λιγοστεύει, η εισαγωγή αυξαίνει. Το συνάλλαγμα της Εκδοτικής Τραπέζης¹ διαρκώς λιγοστεύει. Τα δημόσια έργα σταμάτησαν και κινδυνεύουν να καταστραφούν.

Είπαμε ότι δε μένει άλλη λύση για την αστική τάξη παρά το δάνειο ή το ξέπεσμα (σ.σ. υποτίμηση) της δραχμής. Μα δάνειο μοναχά από τη Γαλλία μπορεί να δοθεί. Γι’ αυτό θα πρέπει η Ελλάδα να υποδουλωθεί στη Γαλλία, να δεχθεί τους όρους της, και ένας από τους όρους είναι και η αναγνώριση του Οθωμανικού χρέους².

Ο Βενιζέλος ταξιδεύει με το δίσκο της ζητιανιάς στο χέρι. Ζητάει χρήματα όπως όπως και είναι πρόθυμος να δεχθεί ότι όρους του θέσουνε. Δέχεται να γίνει έλεγχος της οικονομικής κατάστασης της χώρας από τους ξένους κεφαλαιούχους. Μια μερίδα αστών προτείνει τη σκεπασμένη χρεωκοπία, την αναστολή της πληρωμής των τοκοχρεολυσίων. Όπως ξέρουμε, οι Έλληνες εργάτες και χωριάτες πληρώνουν 3 δισεκατομμύρια και 800 εκατομμύρια για τόκους των πολεμικών και ληστρικών δανείων.

Το να μην πληρώσουν τους τόκους αυτούς φαίνεται σε μια μερίδα αστών σαν λύση της κατάστασης. Μα αυτό δεν μπορεί να γίνει δεκτό από τη μεγάλη αστική τάξη. Σήμερα τα τρία τέταρτα των εθνικών δανείων βρίσκονται στα χέρια των Ελλήνων μεγαλοαστών. Αν δεχτούν τη χρεωκοπία, τότε τα έξοδα της κρίσης θα τα πληρώσουν αυτοί. Αυτό είναι ενάντια στο συμφέρον τους σαν τάξης και δε θα το δεχτούν. Ενώ τα δάνεια θα τα πληρώσουν οι εργάτες και οι αγρότες. Το μόνο που θα ήτανε διατεθειμένοι να δεχτούν είναι να αναβληθεί η πληρωμή των χρεολυσίων για πέντε χρόνια, αλλά η οικονομία που θα προέλθει απ' αυτό δε γεμίζει τις τρύπες του προϋπολογισμού.

Μπροστά στην αστική τάξη, αν δε βρει δάνειο, τίθεται το δίλημμα: Ή να καταφύγει στη χρεωκοπία, είτε να αφήσει τη δραχμή να πέσει (σ.σ. να υποτιμηθεί). Στην πρώτη περίπτωση, η ζημία θα είναι εις βάρος των εσόδων της, εάν με το ξέπεσμα της δραχμής η ζημιά δε βαρύνει τους εργάτες και τους χωριάτες. Αν δε βρει αντίσταση από τους εργάτες και τους χωριάτες, τότε τα έξοδα θα τα πληρώσουν οι τελευταίοι³. Το καθήκον μας είναι να οργανώσουμε τον αγώνα του προλεταριάτου εναντίον των σχεδίων των καπιταλιστών.

1       Εκδοτική τράπεζα, δηλαδή, τράπεζα που εξέδιδε το χαρτονόμισμα, ήταν από το 1928 η Τράπεζα της Ελλάδος.

2.     Μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ένα μέρος των χρεών της προς τους δυτικούς τραπεζίτες το ανέλα­βαν οι χώρες που είχαν προσαρτήσει εδάφη της, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

3.     Ακριβώς ό,τι συμβαίνει και σήμερα. Αν η ελληνική μεγαλοαστική τάξη δεχθεί τη χρεοκοπία, δηλαδή, επιτρέψει στην κυ­βέρνηση της να αρνηθεί ή να αναστείλει την αποπληρωμή του χρέους, τότε θα ζημιωθεί και η ίδια, καθώς ένα μεγάλο μέρος του χρέους βρίσκεται στα χέρια της. Αν επιτρέψει την έξοδο της χώρας από το ευρώ (το αντίστοιχο με την απο­σύνδεση της δραχμής από το χρυσό στην κρίση του 1931-2), οι συνέπειες θα εξαρτηθούν από το κατά πόσον θα μπορέ­σει να φορτώσει τη ζημιά στην εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά κοινωνικά στρώματα. Πάντως, η καλύτερη λύση και τότε και τώρα για τους μεγαλοκαπιταλιστές είναι τα νέα δάνεια, που επιβαρύνουν απευθείας το λαό.

Άρθρο 4^ο

Η ΦΟΥΡΤΟΥΝΑ ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ

Ο Νιμάγερ, ο διεθνούς φήμης οικονομολόγος που κάλεσε ο Βενιζέλος για να εξετάσει την κατάσταση, των οικονομικών του κράτους και της χώρας, τέλειωσε τη μελέτη του και θα ανακοινώσει τα αποτελέσματα των ερευνών του στη Δημοσιονομική Επιτροπή της Κοινωνίας των Εθνών. Απ' ότι αφέθηκε να μαθευτεί, τα συμπεράσματα του δεν απέχουν καθόλου από τις διαπιστώσεις που κάναμε εδώ και τόσους μήνες. Η αστική Ελλάδα κατατρώγεται από αρρώστιες που δεν απέχει πολύ καιρό το ξέσπασμα τους.

Τα γιατρικά που πρότεινε ο Νιμάγερ είναι γιατρικά αστικής προέλευσης και θα κληθεί η εργατική τάξη να τα πάρει. Περιορισμός των δημοσίων υπαλλήλων, σταμάτημα των έργων, περιορισμός της εισαγωγής και έκδοση χαρτονομίσματος χωρίς χρυσό αντίκρισμα. Δηλαδή μεγαλύτερη ανεργία και ξέπεσμα του μεροκάματου. Σε μια ταξική κοινωνία, το κάθε τι αντιμετωπίζεται από την ταξική άποψη. Στην αστική κοινωνία, κάθε μέτρο που λαβαίνει η μπουρζουαζία για να διατηρήσει την κυριαρχία της στρέφεται κατά των εργατών.

Το ελληνικό προλεταριάτο θα υποχρεωθεί να δουλέψει με ξευτελισμένο μεροκάματο, να κατεβεί στο επίπεδο του Κινέζου εργάτη¹ που μένει ο πιο κακοπληρωμένος εργάτης του κόσμου. Ο άνεργος θα πεθάνει από την πείνα χωρίς βοήθημα κανένα.

Ο περιορισμός της εξαγωγής, η ελάττωση της εισαγωγής με περιοριστικά μέτρα, το σταμάτημα του εμπορίου και της ναυτιλίας δείχνουν καθαρά ότι η αστική Ελλάδα δεν μπορεί να ζήσει σήμερα μόνο με τις δυνάμεις της, χωρίς ξενική βοήθεια. Και η βοήθεια αυτή δε δίνεται. Η αστική τάξη θα δοκιμάσει να ρίξει στις μάζες αυτά τα βάρη της σωτηρίας της. Η αγανάκτηση των εκμεταλλευομένων συσσωρεύεται και θα ξεσπάσει άγρια.

Η αστική τάξη λαβαίνει τα μέτρα της για να αντιμετωπίσει τη φουρτούνα που θα ξεσπάσει. Οι κομμουνιστές δεν πρέπει να μένουν αργοί. Στις μάχες που θα δοθούν μεταξύ της αστικής και της εργατικής τάξης, οι κομμουνιστές πρέπει να είναι επικεφαλής των εργατών.

1      Είναι σαν να έχει γραφεί σήμερα! Και τότε οι Έλληνες εργάτες πάλευαν για να μην κατέβουν στο επίπεδο του Κινέζου εργάτη.