Μπροστά σε μια νέα παγκόσμια κατάσταση

Η βαθιά παρακμή του καπιταλισμού, η χρεοκοπία της Ευρωπαϊκής «Ένωσης», το βάθεμα των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και η όξυνση των ταξικών συγκρούσεων ανοίγουν μια περίοδο κοσμοϊστορικών εξελίξεων

Τα απανωτά κινήματα "αγανακτισμένων",
από την Ελλάδα μέχρι τις ΗΠΑ
κι από την Μ.Ανατολή ως την Ισπανία, είναι σημάδι μιας
πρώτης ριζοσπαστικοποίησης των καταπιεσμένων μαζών
όπου γης

Καθώς οι σοβαρότεροι οικονομολόγοι του κόσμου επιβεβαιώνουν ότι η νέα φάση της παγκόσμιας κρίσης θα είναι ακόμα βαθύτερη από εκείνη του 2008-2010, ο πλανήτης ολόκληρος έχει πάρει φωτιά. Ζούμε τη φάση της γενικευμένης παρακμής του καπιταλισμού, ενός κοινωνικού συστήματος που ιστορικά έχει φάει τα ψωμιά του εδώ και πολύ καιρό και σπέρνει τώρα παντού τη φτώχεια, την ανεργία, τον πόλεμο, τη βαρβαρότητα. Ενώ η μεγάλη άνοδος της παραγωγικότητας της εργασίας θα επέτρεπε σε όλη την ανθρωπότητα να εισέλθει σε έναν χρυσό αιώνα, απειλούμαστε με μια επιστροφή στο μεσαίωνα. Ο παρασιτισμός του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και η φυγή των κεφαλαίων προς τις χώρες με τα φτηνά μεροκάματα προκαλούν αλυσιδωτές κρίσεις, και η μόνη απάντηση των καπιταλιστών είναι να ισοπεδώσουν την παγκόσμια εργατική τάξη σε ασιατικά επίπεδα εκμετάλλευσης.

Το πρώτο θύμα αυτής της κατάστασης θα είναι η Ευρώπη. Ο ζουρλομανδύας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ευρώ, σε συνδυασμό με την ανυπαρξία μιας πραγματικής πολιτικής ηγεσίας, μετέτρεψαν την κρίση χρέους σε λερναία ύδρα. Επιδιώκοντας να της κόψουν κάποια «κεφάλια», με πολιτικές σκληρής λιτότητας, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις βλέπουν τώρα να ξεφυτρώνουν περισσότερα: ακόμα μεγαλύτερη κρίση χρέους, βαθιά ύφεση, χάσμα Βορρά-Νότου και άμεση απειλή για την ίδια την ύπαρξη της Ε.Ε. και του κοινού νομίσματος. Όσο σοβαρά χτυπήματα κι αν δώσουν οι Ευρωπαίοι καπιταλιστές στις εργατικές τους τάξεις (οι οποίες φυσικά δεν πρόκειται να κάτσουν με σταυρωμένα χέρια), η καπιταλιστική Ευρώπη θα βαδίσει αναπόφευκτα προς τη διαίρεση της και προς μια μεγάλη υποβάθμιση της στους παγκόσμιους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς.

Στην Αμερική, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Κι αυτό όχι γιατί ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός δεν υφίσταται συνέπειες από την κρίση. Απλούστατα, έχοντας το πλεονέκτημα του δολαρίου και μιας ενιαίας πολιτικής διεύθυνσης και εφαρμόζοντας αρκετά διαφορετικές πολιτικές από την Ευρώπη (τροφοδότηση της αγοράς με άφθονη ρευστότητα, δασμοί στα κινέζικα προϊόντα, πίεση στην Κίνα για ανατίμηση του νομίσματος της), ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός θα βγει από αυτή την κρίση ενισχυμένος έναντι των ανταγωνιστών του. Σε αυτό βέβαια τον βοηθάει και η συντριπτική στρατιωτική του υπεροχή, που του επιτρέπει να επεμβαίνει παντού για να υποστηρίζει τα συμφέροντα του (π.χ. Μέση Ανατολή, στρατηγική περικύκλωση της Κίνας). Από την άλλη, μέσα στην αμερικανική κοινωνία έχουμε σημάδια ριζοσπαστικοποίησης των πιο φτωχών στρωμάτων (κίνημα «Occupy»), αλλά και γενικά ένα ρεύμα έντονης πολιτικοποίησης.

Τέλος, στην Κίνα (ευτυχώς για την παγκόσμια εργατική τάξη) έχει αρχίσει να μπαίνει σε κρίση το φρικαλέο μοντέλο μιας άγριας καπιταλιστικής συσσώρευσης, βασισμένης στη φτηνή εργασία, υπό την πειθαρχία μιας σταλινικής δικτατορίας. Οι εξαγωγές μειώνονται, πολλά εργοστάσια φεύγουν για ακόμα πιο φτηνές χώρες, η «φούσκα» των ακινήτων έχει σκάσει, η εργατική τάξη μπαίνει σε κίνηση με σκληρές απεργίες.

Σε όλη αυτή την εικόνα, θα πρέπει να προσθέσει κανείς τις ραγδαίες εξελίξεις (εξεγέρσεις, πολιτικές ανατροπές, απειλή ακόμα και για έναν πυρηνικό πόλεμο) στη Μέση Ανατολή, που λειτουργεί και ως ένα τεράστιο πεδίο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, με επίκεντρο την ενέργεια.

Κοντολογίς, η όποια καπιταλιστική σιγουριά και αισιοδοξία των προηγούμενων δεκαετιών έχει πάει περίπατο. Ο καπιταλισμός βέβαια δεν θα πέσει από μόνος του, όσο βαθιά κι αν είναι η παρούσα κρίση. Αυτή τη δουλειά θα πρέπει να την αναλάβει το συνειδητό προλεταριάτο, με επικεφαλής μια αυθεντική επαναστατική μαρξιστική ηγεσία -το μεγάλο ζητούμενο της εποχής μας. Είμαστε σίγουροι ότι οι συνθήκες που διαμορφώνονται θα σπρώξουν την παγκόσμια εργατική τάξη στον αγώνα και θα φέρουν και πάλι στο προσκήνιο την αναγκαιότητα μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας ελευθερίας και ισότητας, σαν μοναδική διαφυγή της ανθρωπότητας από τη μιζέρια και το χάος που σήμερα βιώνουμε.

Πάρις Δάγλας