Φτώχεια και αντίσταση στην Ελλάδα του Μνημονίου

Για πρώτη φορά από τη δεκαετία του '50, η επιβίωση χιλιάδων Ελλήνων
εξαρτάται από τα συσσίτια

Αντιμέτωποι με περικοπές σε μισθούς και συντάξεις που φθάνουν έως και 50%, ραγδαία αύξηση της ανεργίας, των φόρων και της ύφεσης, με τον πιο ανεπιθύμητο επισκέπτη να τους χτυπάει την πόρτα, τη φτώχεια, βρίσκονται εκατομμύρια νοικοκυριά.

Στοιχεία ερευνών, ελληνικών και ξένων, αποκαλύπτουν ότι: εννέα στους δέκα καταναλωτές προχώρησαν σε περικοπές δαπανών σχετικών με διασκέδαση έξω από το σπίτι, ένδυση και υπόδηση, ταξίδια και διακοπές. Οι οκτώ στους δέκα μείωσαν τις δαπάνες σε οικιακά αγαθά, σε είδη πρώτης ανάγκης ζωτικής σημασίας, όπως είδη σούπερ μάρκετ, τρόφιμα, καθώς και για λογαριασμούς (τηλεπικοινωνίες, ΔΕΗ, νερό). Βασανιστικά ερωτήματα κυριαρχούν στην καθημερινότητα της μεγάλης πλειοψηφίας των Ελλήνων: «Πώς θα πληρώσω τη δόση του δανείου μου;». «Πώς θα πληρώσω τη ΔΕΗ, το τηλέφωνο, τη θέρμανση, το νερό και τα χαράτσια;». «Πώς θα πληρώσω τα βασικά έξοδα των παιδιών μου, φροντιστήρια, βιβλία;».

Συνταξιούχοι, άνεργοι, παιδιά, γυναίκες, μονογονεϊκές και πολύτεκνες οικογένειες, άτομα με ειδικές ανάγκες, νοικοκυριά με χρόνια ανέργους είναι κοινωνικές ομάδες που υποφέρουν περισσότερο από το χαμηλό ή ανύπαρκτο εισόδημα και το υψηλό κόστος ζωής. Εκεί τα πράγματα είναι πιο ζοφερά. Αδυνατούν να εξασφαλίσουν πολλές φορές και τα πιο στοιχειώδη. Η κατάθλιψη μαζί με το φόβο για την επερχόμενη δραματική αλλαγή στη ζωή μας, αλλά και ο θυμός, η αγανάκτηση, η οργή για τους υπαίτιους της σημερινής κατάστασης, είναι τα κυρίαρχα συναισθήματα των περισσοτέρων Ελλήνων. Η οικονομική ανασφάλεια, η ανέχεια δημιουργούν προβλήματα στις σχέσεις, κακό χειρισμό καταστάσεων, αύξηση ενδοοικογενειακής και ψυχολογικής βίας, με αποδέκτες συνήθως τα πιο ευάλωτα μέλη της οικογένειας: παιδιά και γυναίκες.

Καθώς η ένταση και η έκταση της φτώχειας μεγαλώνει και η οικονομική εξαθλίωση εξαπλώνεται, τα παιδιά βιώνουν πιο σκληρά τις συνέπειες της κρίσης των μεγάλων. Το 23,3% του συνόλου των παιδιών ηλικίας 0-17 ετών, δηλαδή περίπου 449.000 ανήλικοι, ζουν στην Ελλάδα υπό συνθήκες φτώχειας, σύμφωνα με την έρευνα «Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας 2010» του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών. Η φτώχεια γεννά προβλήματα. Πώς μπορείς να απαιτήσεις ψυχική ηρεμία από δύο άνεργους γονείς; Εχει αποδειχθεί πως τα περισσότερα κακοποιημένα παιδιά προέρχονται από φτωχές οικογένειες. Παράλληλα, αυξάνει και η παιδική εγκληματικότητα. Σκηνές από τους «Αθλιους» του Βίκτωρος Ουγκώ διαδραματίζονται συχνά στις μεγάλες ελληνικές πόλεις.

Εμείς οι εργαζόμενοι και τα παιδιά μας είμαστε η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας, οι παραγωγοί του πλούτου, το μέλλον. Εχουμε δικαίωμα στους βασικούς πόρους, νερό, τροφή, στέγη, ενέργεια, επικοινωνία, αλλά και στην ποιότητα ζωής, την παιδεία, την εργασία, τη συμμετοχή στην κοινωνική ζωή, και εμείς οι ίδιοι οφείλουμε να φροντίζουμε και να αγωνιζόμαστε για την ελεύθερη πρόσβαση όλων σε αυτά. Απαιτούμε πίσω όλα αυτά που έχουν κατακτηθεί εδώ και δεκαετίες, άλλα και όλο τον πλούτο που εμείς παράγουμε.

Η φτώχεια και n ανεργία δεν είναι ούτε στίγμα ούτε ντροπή. Όσο δύσκολη κι αν είναι η κατάσταση, κανείς δεν είναι μόνος. Είμαστε πολλοί αυτοί που μοιραζόμαστε τα ίδια προβλήματα και οι λύσεις μπορεί να είναι μόνο συλλογικές. Κόντρα στο κράτος, την εργοδοσία και το σύστημα τους, που μας μεταχειρίζονται σαν πολίτες τρίτης κατηγορίας, πρέπει να προτάξουμε τα δικά μας όπλα.

Μας πέταξαν στους δρόμους, θα μας βρουν στους δρόμους! Επιτροπές αλληλεγγύης και αυτοοργάνωσης σε κάθε γειτονιά. Επιτροπές υποστήριξης ηλικιωμένων, παιδιών, άστεγων και δημιουργία συσσιτίων. Μαζική συμμετοχή σε κάθε άλλη λαϊκή κινητοποίηση (απεργίες, καταλήψεις, διαδηλώσεις). Ανυπακοή στα χαράτσια. Όλοι μαζί, κοιτώντας κατάματα τα προβλήματα μας, μπορούμε να βρούμε κοινούς τρόπους αντιμετώπισης τους, να αλληλοβοηθηθούμε και να επιβάλουμε τις δικές μας λύσεις. Ο ελληνικός λαός δεν θα τρομοκρατηθεί από τον μπαμπούλα της σημερινής καπιταλιστικής κρίσης. Ήταν και παραμένει περήφανος και αγωνιστικός, για τη ζωή του, τα δικαιώματα του, το μέλλον των παιδιών του.

Όλγα Στεφανίδου