Günter Grass – Η Ντροπή της Ευρώπης

«Στους Έλληνες δόθηκε η αποστολή να αλλάζουν, να μεταμορφώνουν την δουλεία σε ελευθερία»

Απόσπασμα από συνέντευξη του Νίκου Καζαντζάκη που δόθηκε στις 6-5-1955 στη Γαλλική ραδιοφωνία..

Αν εσείς νομίζεται ότι ξέρετε περισσότερα από το Νίκο Καζαντζάκη μάλλον έχετε μεγάλο πρόβλημα.

Αυτά έκαναν οι πνευματικοί άνθρωποι άλλους καιρούς. Οι σημερινοί πνευματικοί άνθρωποι είναι αραχτοί στις βίλες τους και παίρνουν εντολές για το πως θα λειτουργήσουν, με πιο κόμμα θα κατεβούν υποψήφιοι, αν θα "γράψουν" για να υμνήσουν τους ανεγκέφαλους υποταχτικούς των ευρωπαίων αχυρανθρώπων εξουσιαστών.

Μπορεί οι Έλληνες γραμματιζούμενοι να μην κάνουν τίποτα, όμως, άλλοι σε τόπους μακρινούς κάνουν διάφορα! Για παράδειγμα, ο γερμανός (ναι..καλά άκουσες) νομπελίστας Γκύντερ Γκρας έγραψε ένα ποίημα για την «ντροπή της Ευρώπης», όπου ντροπή της Ευρώπης έβαλε την Γερμανία, την πατρίδα του, και άσκησε αυστηρή κριτική στη χώρα του, δυο μήνες μετά από ένα ποίημα το οποίο είχε γράψει ασκώντας αυστηρή κριτική στην πολιτική του Ισραήλ, το οποίο είναι παντού και πάντα. Και αυτό το ποίημα είχε προκαλέσει θυελλώδεις αντιδράσεις.

Έτσι λοιπόν παρεμβαίνει ξανά στην τρέχουσα πολιτική με ένα ποίημα που αυτή την φορά το θέμα του είναι η Ελλάδα. Υπερασπίζεται τους Έλληνες και την Ελλάδα, στηλιτεύει την ευρωπαϊκή πολιτική έναντι της χώρας και διαμαρτύρεται επειδή η Ελλάδα ως χρεοφειλέτης δακτυλοδείχνεται γυμνή, μια χώρα καταδικασμένη στη φτώχια, στο χάος κοντά, επειδή στις αγορές δεν ανταποκρίνεται. Η Ελλάδα είναι χώρα χωρίς δικαιώματα που η δικαιούχα εξουσία της σφίγγει το λουρί όλο και περισσότερο.

Δώδεκα δίστιχα είναι το ποίημα, που κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια για να του δώσει λυρική μορφή. Φυσικά όλοι οι εγκάθετοι συνάδελφοι του και μη τον κατηγόρησαν για ατέλειες και προχειρότητα. Αυτό είδαν στο ποίημα..

Σημειώνει σ’ ένα σημείο ότι η Ελλάδα εκτιμάται κάτω από την αξία του παλιοσίδερου. Κι εκείνο που έχει σημασία είναι ότι είναι απευθυνόμενος στους γερμανούς συμπατριώτες του, τους υπενθυμίζει το ρόλο της Γερμανίας ως κατοχικής δύναμης στην Ελλάδα κατά την διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. «Αυτοί που έπληξαν με την βία των όπλων την ευλογημένη με νήσους χώρα, φέραν μαζί με τη στολή τον Χέλντερλιν στο σάκο»

Και καταλήγει «Ανούσια πια θα μαραζώσεις δίχως τη χώρα, που το δικό της πνεύμα σε επινόησε, Ευρώπη»

Η ΝΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Είσαι ένα βήμα πριν το χάος, μια και δεν ανταποκρίθηκες στις αγορές,
είσαι μακριά απ’ τη χώρα, που κάποτε σου δάνεισε το λίκνο.

Ό,τι με την ψυχή ζητούσες και νόμιζες πως είχες βρει
τώρα το εξοβελίζεις, για σκουπίδι το περνάς.

Ολόγυμνη σαν οφειλέτης διαπομπεύεται, υποφέρει η χώρα εκείνη
που έλεγες και ξανάλεγες πως χάρη της χρωστάς.

Στη φτώχια καταδικασμένος τόπος, τόπος που ο πλούτος του
στολίζει τώρα τα μουσεία: λάφυρα που φυλάς Εσύ.

Κείνοι που χίμηξαν με τα όπλα στη χώρα την ευλογημένη με νησιά
στολή φορούσαν κι είχαν τον Χέλντερλιν κρυμμένο στο γυλιό.

Καμιά ανοχή πια γι’ αυτή τη χώρα, κι ας ανεχόσουν κάποτε
σαν σύμμαχους στο σβέρκο της τους κολονέλους.

Χώρα που ζει πια δίχως δίκιο, με τη δύναμη αυτών που έχουν πάντα δίκιο
να της σφίγγει κάθε μέρα το ζωνάρι πιο σφιχτά.

Κι όμως απείθαρχη η Αντιγόνη μαυροφορεί - σ’ όλη τη χώρα
πενθοφορεί ο λαός της που κάποτε σε είχε φιλέψει, σε είχε δεχθεί.

Μα η κουστωδία του Κροίσου έχει στοιβάξει έξω απ’ τη χώρα,
στα δικά σου θησαυροφυλάκια, τα αστραφτερά μαλάματα.

Πιες, επιτέλους, πιες, αναβοούν των επιτρόπων οι χειροκροτητές,
μα ο Σωκράτης οργίλος σου γυρνά γεμάτο πίσω το ποτήρι.

Εν χορώ θα ρίξουν οι θεοί κατάρα σ’ ότι σου ανήκει,
μια κι είναι βούλησή σου τον Όλυμπό τους να πουλήσεις .

Ανούσια πια θα μαραζώσεις δίχως τη χώρα,
που το δικό της πνεύμα σε επινόησε, Ευρώπη.

(απόδοση στα ελληνικά: Σπύρος Μοσκόβου)