Άρθρα από την «Πάλη Των Τάξεων» Πάνω στην οικονομική κρίση του 1931-32

Παρουσιάζουμε μια σειρά άρθρων από την περίφημη «Πάλη των Τάξεων», την εφημερίδα που εξέδιδαν την περίοδο του Μεσοπολέμου (1930-1934) οι Έλληνες Κομμουνιστές-Τροτσκιστές. Και συγκεκριμένα, η Κομμουνιστική Οργάνωση Μπολσεβίκων Λενινιστών-Αρχειομαρξιστών (ΚΟΜΛΕΑ), ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Αριστερής Αντιπολίτευσης του Λέοντα Τρότσκυ. Η ΚΟΜΛΕΑ υπήρξε η ισχυρότερη οργάνωση στην ιστορία του επαναστατικού μαρξισμού στην Ελλάδα, μετά τη σταλινοποίηση του ΚΚΕ, που ολοκληρώθηκε εκείνη περίπου την περίοδο. Επρόκειτο για μια μαχητικότατη και μαζικότατη πρότυπη προλεταριακή οργάνωση, η οποία έφτασε να έχει περισσότερα από 2.500 μέλη (στη μεγάλη πλειονότητα τους εργάτες), να ελέγχει 50 εργατικά σωματεία σε όλη την Ελλάδα, να ελέγχει απόλυτα τρία μεγάλα κινήματα της εποχής (Αναπήρων και θυμάτων Πολέμου, φυματικών και ανέργων) και να διαθέτει σχηματισμούς (πυρήνες) σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας, και ακόμα σε πολλές κωμοπόλεις και χωριά. Η οργάνωση αυτή ιδρύθηκε κατόπιν της επέμβασης του ίδιου του Τρότσκυ στο ελληνικό κίνημα. Ο συν-ηγέτης, δίπλα στον Λένιν, της Οκτωβριανής Επανάστασης και ιδρυτής του Κόκκινου Στρατού βρισκόταν εκείνη την περίοδο εξορισμένος από τον Στάλιν στην Πρίγκηπο της Τουρκίας. Εκεί ήρθε σε επαφή με μέλη της λεγόμενης αρχειομαρξιστικής τάσης, μιας ιδιότυπης επαναστατικής τάσης που είχε διαμορφωθεί μέσα στο ελληνικό εργατικό κίνημα, σε αντιπολίτευση προς το ΚΚΕ, από το 1923. Διαπίστωσε ότι η τάση αυτή διέθετε ισχυρές ρίζες μέσα στο ελληνικό εργατικό κίνημα και είχε ήδη τοποθετηθεί στην πάλη που διεξαγόταν στην ΕΣΣΔ και στο Μπολσεβίκικο Κόμμα κατά της σταλινικής γραφειοκρατίας και υπέρ των θέσεων της Αριστερής Αντιπολίτευσης. Έτσι, και αφού εκπληρώθηκαν κάποιοι όροι που έθεσε ο Τρότσκυ στην αρχειομαρξιστική οργάνωση (σχετικά με την εσωκομματική δημοκρατία, αλλά και την ανοιχτή εκδήλωση της μέσω μιας επαναστατικής εφημερίδας), και κατόπιν και μιας επίσκεψης δύο αντιπροσώπων της Διεθνούς Αριστερής Αντιπολίτευσης (ΔΑΑ) στην Ελλάδα, ιδρύθηκε η ΚΟΜΛΕΑ και έγινε το ελληνικό τμήμα της ΔΑΑ.

Η εφημερίδα, λοιπόν, της ΚΟΜΛΕΑ ήταν η «Πάλη των Τάξεων», η οποία κυκλοφορούσε στην αρχή εβδομαδιαία, στη συνέχεια δύο φορές την εβδομάδα και για ένα διάστημα και τρεις φορές την εβδομάδα. Ήταν μια μαχητική εργατική επαναστατική εφημερίδα, γραμμένη από εργάτες (και ορισμένους διανοούμενους με προλεταριακή ψυχοσύνθεση) και απευθυνόμενη επίσης σε συνειδητούς εργάτες. Οι στήλες της μαστίγωναν τον καπιταλισμό και τους πολιτικούς του υπηρέτες για τη μεσαιωνική εκμετάλλευση και τις άθλιες συνθήκες ζωής των Ελλήνων εργατών και αγροτών, ενημέρωναν τους εργάτες για την κατάσταση στη Σοβιετική Ένωση και το παγκόσμιο επαναστατικό κίνημα, εμψύχωναν και καθοδηγούσαν τους εργάτες στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους και έδειχναν το δρόμο της αδιάλλακτης πάλης για τη σοσιαλιστική επανάσταση. Επίσης, εκ των πραγμάτων, ένα μέρος της ύλης της καλυπτόταν από απαντήσεις στη χυδαία και μόνιμη σταλινική συκοφαντία, καταγγελίες της αστικής αλλά και της σταλινικής τρομοκρατίας εις βάρος των επαναστατών, υπεράσπιση της γραμμής της Διεθνούς Αριστερής Αντιπολίτευσης και του Τρότσκυ, αλλά και από εκκλήσεις προς το ΚΚΕ και τα μέλη του για ενιαίο μέτωπο ενάντια στις αντεργατικές επιθέσεις, την απειλή του πολέμου, το φασισμό κτλ. Τέλος, δεν παρέλειπε να δημοσιεύει και κλασικά μαρξιστικά έργα σε συνέχειες, για την ιδεολογική και πολιτική μόρφωση των εργατών. Οι περιπτεριούχοι της εποχής κρεμούσαν την «Πάλη των Τάξεων» με καμάρι στα περιπτερά τους, πάντα σε περίοπτη θέση. Ήταν, άλλωστε, σχεδόν όλοι τροτσκιστές ή φιλοτροτσκιστές, αφού τα περίπτερα είχαν παραχωρηθεί στους αναπήρους, που ήσαν μέλη της απόλυτα ελεγχόμενης από τους τροτσκιστές Γενικής Συνομοσπονδίας Αναπήρων και θυμάτων Πολέμου. Και τα μέλη της οργάνωσης την πούλησαν χέρι με χέρι παντού, στα εργοστάσια, τις γειτονιές, τα καφενεία, μη λογαριάζοντας τις βάναυσες επιθέσεις της αστυνομίας, των χαφιέδων, αλλά και των σταλινικών.

Τα άρθρα της «Πάλης των Τάξεων» που έχουμε επιλέξει,  έχουν μια ιδιαιτερότητα: αναφέρονται όλα στη μεγάλη οικονομική κρίση που, ξεκινώντας το 1929 από τις ΗΠΑ, έπληξε και την Ελλάδα στα 1931-32, καθώς και στις συνέπειες αυτής της κρίσης πάνω στην εργατική τάξη. Την ανεργία, τη φτώχεια και, φυσικά, τα δρακόντεια μέτρα λιτότητας και τρομοκρατίας με τα οποία η τότε κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου επιχείρησε να αντιμετωπίσει την κρίση. Οι ομοιότητες με το σήμερα είναι τόσο χτυπητές που ξαφνιάζουν. Είναι εκπληκτικό να διαβάσει κανείς ότι και τότε η αστική τάξη και η κυβέρνηση εκμεταλλεύονταν την κρίση για να κατεβάσουν τον Έλληνα εργάτη «στο επίπεδο του Κινέζου εργάτη». Και τότε ήθελαν να φορτώσουν το σύνολο της κρίσης στους φτωχούς, με μειώσεις μισθών και έκτακτους φόρους. Και τότε αρνούνταν να προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια στους ανέργους, τους πεινασμένους, τους εξαθλιωμένους. Και τότε οι μεγαλοκαπιταλιστές το μόνο που κοίταζαν ήταν να συνεχίζουν να πληρώνονται τους τόκους τους και αρνούνταν πεισματικά οποιαδήποτε πολιτική θα αύξανε τα δικά τους βάρη. Και τότε η αντίδραση της αστικής τάξης και των «φιλελεύθερων» αστών πολιτικών στην προσπάθεια της εργατικής τάξης να υπερασπιστεί τον εαυτό της ήταν η ωμή τρομοκρατία, η αντικομμουνιστική και αντισυνδικαλιστική προπαγάνδα, οι απειλές κ.λπ.

Αξίζει κανείς να διαβάσει αυτά τα κομμάτια, να πάρει μια γεύση από αυτή την σπουδαία επαναστατική φωνή μιας εποχής που έχει πολλά κοινά με την δική μας. Και αξίζει να το κάνει όχι από ιστορικό ενδιαφέρον και μόνο, αλλά κυρίως για να βγάλει πολύτιμα συμπεράσματα για το σήμερα.

Πάρις Δάγλας

Άρθρο 1ο

ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΤΩΝ ΦΟΡΩΝ ΜΕ ΤΟ ΠΙΣΤΟΛΙ

ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ ΧΩΡΙΚΩΝ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΚΑΘΙΣΑΝ ΝΑ ΤΟΥΣ ΣΚΟΤΩΣΟΥΝ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Η ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΙΣΟΤΗΣ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ

Ο δημόσιος εισπράχτορας πήγε στο χωριό Παπά της περιφερείας Σερρών για να εισπράξει από ένα χωρικό 300 δραχμές. Επειδή δεν βρήκε το χωρικό, συνέλαβε τον πατέρα του, 80 χρονών, ως ενέχυρο. Στο δρόμο ο γιος προσπάθησε να απελευθερώσει τον πατέρα του, αλλά ο χωροφύλακας που συνόδευε τον εισπράχτορα έβγαλε το πιστόλι του για να χτυπήσει. Η γυναίκα όμως του χωρικού αφόπλισε το χωροφύλακα και οι χωριάτες τους κυνήγησαν. Εν τω μεταξύ, ήρθαν αστυνομικές δυνάμεις και συνέλαβαν τρεις χωριάτες. Όλα αυτά έγιναν για 300 δραχμές.

Εν τω μεταξύ, δεν βλέπουμε κανένα μεγαλοκαρχαρία αστό να μπαίνει στη φυλακή γιατί δεν πληρώνει τους φόρους. Το κράτος έχει να λαβαίνει εκατομμύρια από τους εμπόρους και τους βιομηχάνους. Μονάχα από τους εμπόρους της οδού Ερμού κάνει να παίρνει 600 εκατομμύρια από κατάχρηση φόρων των ιδιωτικών αποθηκών διαμετακόμισης. Ποιος έχει μπει στη φυλακή; Το αστικό κράτος χάρισε στους αστούς όλους τους φόρους που χρωστάγανε μέχρι το 1925. Ελάττωσε τους φόρους των προικών και των κληρονομιών.

Οι χωριάτες, εκτός από τους έμμεσους φόρους που πληρώνουν, πληρώνουν και φόρο πάνω στην παραγωγή τους, χωρίς να αφαιρεθούν προηγουμένως τα έξοδα συντήρησης τους. Οι αστοί, αν δεν πετύχουν να κρύψουν τα κέρδη τους, πληρώνουν φόρο μονάχα στα καθαρά κέρδη τους, αφού τους αφαιρεθούν όλα τους τα έξοδα. Κι όχι μονάχα αυτό αλλά το κράτος λιγόστεψε το φόρο των καθαρών κερδών από 26% σε 18%.

Το αστικό Σύνταγμα λέγει ότι οι Έλληνες φορολογούνται ανάλογα με τις οικονομικές τους δυνάμεις. Αυτό στην πραγματικότητα σημαίνει ότι πληρώνουν μονάχα οι φτωχές μάζες, ενώ οι μπουρζουάδες πληρώνουν ελάχιστα. Οι φτωχοί φορολογούμενοι μπαίνουν φυλακή, αν δεν τους σκοτώσουν οι χωροφύλακες. Αυτή είναι η φορολογική ισότης του αστικού καθεστώτος. Πρέπει να καταργηθούν οι έμμεσοι φόροι. Να φορολογείται το κεφάλαιο και όσο πιο μεγαλύτερο είναι τόσο βαρύτερα να φορολογείται.

Οι εργάτες και οι φτωχοί χωρικοί, ως παραγωγοί αξίας που την κλέβουν οι αστοί, δεν πρέπει να πληρώνουν κανένα φόρο.

Άρθρο 2ο

ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΕΙ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ;

Πάνε τρεις μήνες που από τις στήλες της «Πάλης» επισύραμε την προσοχή των αναγνωστών μας πάνω στην κρίση του ελληνικού καπιταλισμού και στην προοπτική που ξανοίγεται μπροστά μας. Δεν παραλείψαμε να τονίσουμε ότι τα μέτρα που πήρε η ελληνική κυβέρνηση με το ξέσπασμα της αγγλικής νομισματικής κρίσης δεν μπορούσαν να σώσουν την κατάσταση, εφόσον η χώρα ξοδεύει περισσότερα από όσα παράγει. Έρχεται σήμερα η ίδια κυβέρνηση, έχοντας πίσω της όλους τους αστούς, να αναγνωρίσει την πραγματικότητα και να λάβει μέτρα για να μικρύνει τη διαφορά μεταξύ εισαγωγής και εξαγωγής.

Ο πιο εύκολος δρόμος θα ήτανε τα δάνεια, αλλά σήμερα αυτό είναι δυσκολότατο, γιατί οι καπιταλιστές θέλουν να κρατάνε τα κεφάλαια τους ρευστά και δεν τα δανείζουνε. Αν γίνει δάνειο σε σιτάρι, θα γίνει με όρους τοκογλυφικούς και πολύ βαριούς.

Ο άλλος τρόπος είναι να ρίχνει το βάρος στη ράχη των εργατών, των χωρικών και γενικά των εκμεταλλευομένων. Έτσι, το Εμπορικό Επιμελητήριο προτείνει και η κυβέρνηση θα εγκρίνει να περιορισθεί η κατανάλωση του κρέατος, των αυγών, του βουτύρου, της ζάχαρης. Από τον περιορισμό αυτόν, θα γίνει οικονομία 500 εκατομμυρίων. Κατόπι να βάλουν περισσότερο πίτουρο στο ψωμί, κυρίως το μαύρο, και από αυτό θα γίνει οικονομία άλλα 600 εκατομμύρια το χρόνο, θα επιβάλλουν μονοπώλια του σιταριού, της ζάχαρης. Κατόπι έρχεται η ενίσχυση των Ελλήνων βιομηχάνων, των υφαντουργών, του Χαρίλαου⁽¹⁾, για να ανακατέψουν το οινόπνευμα στη βενζίνη. Οι εργάτες, οι χωριάτες θα κάνουν τα έξοδα για τη διατήρηση του καπιταλισμού.

Πάνω απ' όλα αυτά, έρχονται να προστεθούν τα σκολάσματα (σ.σ. απολύσεις), το λιγοστέμα του μεροκάματου, η αύξηση των ωρών εργασίας, η ανεργία. Οι άνεργοι αρχίζουν να ζητιανεύουν στους δρόμους, το κράτος τους στέλνει στο δήμαρχο και ο δήμαρχος στο κράτος. Εν τω μεταξύ, τα εκατομμύρια του λαού πηγαίνουν στις τσέπες των καταχραστών.

Ο χειμώνας που μας μπαίνει τρομάζει τους αστούς, γιατί θέτει ζήτημα κοινωνικής αλλαγής σε πολλές χώρες. Νιώθουν ότι οι μάζες θα κινηθούν και θα θελήσουν να ρίξουν τα βάρη της κατάστασης στους ώμους των υπευθύνων. Μπροστά σε αυτή την πρόβλεψη, οι πιο ανοιχτομάτηδες αστοί προτείνουν το ενιαίο εθνικό μέτωπο των αστών. Η ένωση αυτή θα στρέφεται εναντίον των εκμεταλλευομένων. Αν δεν πραγματοποιηθεί τώρα, θα γίνει αργότερα. Ο εχθρός είναι ένας: οι εργάτες και οι χωρικοί, οι εκμεταλλευόμενοι γενικά.

Απέναντι των αστών που τείνουν στην ένωση, οι εργάτες είναι ανοργάνωτοι και, το χειρότερο, διασπαρμένοι επαγγελματικά (σ.σ. συνδικαλιστικά) και πολιτικά. Η πολιτική του σταλινισμού μαζί με τους ψευτοσοσιαλιστές είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια στην ενοποίηση των εκμεταλλευομένων. Το καθήκον κάθε κομμουνιστή είναι να εργαστεί για την επαγγελματική (σ.σ. συνδικαλιστική) ενοποίηση των εργατικών δυνάμεων και την πολιτική ενότητα των επαναστατικών δυνάμεων.

Η υποχρέωση είναι βαριά και ο καιρός λίγος.

(1). Ο Επαμεινώνδας Χαρίλαος (1874-1947) ήταν τραπεζίτης και βιομήχανος, από τους ισχυρότερους Έλληνες αστούς της εποχής. Θεωρούνταν κάτι σαν «εθνικός ευεργέτης», αλλά είχε βγάλει τεράστια κέρδη από προνομιακές συμβάσεις με το κράτος, που του εξασφάλιζαν μονοπωλιακά δικαιώματα σε διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες. Μεταξύ άλλων, στην παραγωγή οινοπνεύματος. Απ' αυτόν και η συνοικία και το γήπεδο Χαριλάου της Θεσσαλονίκης

Άρθρο 3ο

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΔΡΑΧΜΗΣ

Ολόκληρη η μπουρζουαζία με όλες τις πολιτικές αποχρώσεις, βιομήχανοι και τραπεζίτες, έμποροι και παπάδες ορκίζονται δέκα φορές την ημέρα στο όνομα της δραχμής. Η χειρότερη κατηγορία που μπορεί να αποδώσει κανείς στον αντίπαλο του είναι «εχθρός της δραχμής»⁽¹⁾.

Το ξέπεσμα της δραχμής σημαίνει για την αστική τάξη κοινωνικές αναστατώσεις, απεργίες, συγκρούσεις ταξικές, ξεχαρβάλωμα κοινωνικό, απειλή κατά της εξουσίας της. Μα και η διατήρηση της δραχμής έχει συνέπεια την ανεργία, την ελάττωση των μισθών, την πτώση των τιμών των προϊόντων. Μπρος βαθύ και πίσω ρέμα.

Όλη η απασχόληση της μπουρζουαζίας στρέφεται στο να σώσει τα εισοδήματα της, την κοινωνική και πολιτική της κυριαρχία. Τα εισοδήματα της πρέπει να μην πειραχτούν. Κάποιος όμως πρέπει να πληρώσει. Κι αυτός ο κάποιος είναι οι εργάτες του χεριού και της πένας, οι χωριάτες και οι μικροαστοί.

Το ψωμί θα χειροτερέψει. Θα έχει περισσότερο πίτουρο. Οι δημόσιοι υπάλληλοι δίνουν 6% από το μισθό τους. Οι άλλοι υπάλληλοι και οι εργάτες ή μένουν άνεργοι ή τους κόβουν το μισθό. Τα έργα της οδοποιίας σταματούν ελλείψει χρημάτων. Οι τιμές (σ.σ. παραγωγού) του λαδιού, του καπνού, της σταφίδας πέφτουν. Ο τιμές των τροφίμων θα αρχίσουν να ανεβαίνουν.

Μονάχα η μπουρζουαζία δεν πληρώνει τίποτα. Πληρώνουμε κάθε χρόνο 3.800 εκατομμύρια για τόκους δανείων που έκανε το κράτος στο παρελθόν για τους πολέμους και για τους εξοπλισμούς. Από αυτά, τα 2.500 εκατομμύρια πηγαίνουν στις τσέπες της ελληνικής μπουρζουαζίας⁽²⁾. Να ποιοι είναι οι λόγοι που πληρώνονται οι τόκοι σε χρυσές λίρες, να για ποιο λόγο προσπαθούν να μην ξοδέψουν τίποτα για τους ανέργους. Η ελληνική μπουρζουαζία βυζαίνει σήμερα τον προϋπολογισμό του κράτους, εισπράττοντας τα τοκομερίδια των δανείων που άλλοτε έκαναν στο κράτος με τοκογλυφικούς όρους. Γι' αυτό θα κάνουν το παν για να τα διατηρήσουν. Οι άνεργοι να ψοφήσουν, οι κομμουνιστές να σκοτωθούν. Τα κουπόνια να σωθούν⁽³⁾.

3.800 εκατομμύρια για τόκους και 3.200 εκατομμύρια για εξοπλισμούς και χαφιέδες. Δηλαδή 7 δισεκατομμύρια δραχμές πληρώνουν κάθε χρόνο οι εργάτες και χωριάτες της Ελλάδας για να ψοφάνε οι ίδιοι στην πείνα. Οι εργάτες και οι φτωχοί χωριάτες πρέπει να αγωνιστούν για την ακύρωση των χρεών και τη διάθεση των εκατομμυρίων που ξοδεύονται για τους εξοπλισμούς για τη συντήρηση και περίθαλψη των ανέργων.

Έτσι, η μάχη της δραχμής δεν είναι στην πραγματικότητα παρά μια επίθεση της μπουρζουαζίας κατά των εκμεταλλευομένων και κατά των εργατών που μένουν άνεργοι από τις αντιθέσεις και την αναρχία του αστικού συστήματος.

Οι αντικειμενικές συνθήκες είναι δυσμενείς για την αστική τάξη της χώρας μας, αλλά και του κόσμου ολόκληρου. Αλλά οι υποκειμενικές συνθήκες, δηλαδή η ύπαρξη οργανωμένων εργατικών μαζών, επαγγελματικά (σ.σ. συνδικαλιστικά) και πολιτικά, είναι κι αυτές δυσμενείς. Η σταλινική ψώρα έχει παραλύσει τα χέρια της επανάστασης. Τα καθήκοντα μας είναι μεγάλα.

(1).  Μπορεί η χώρα τότε, σε αντίθεση με σήμερα, να είχε εθνικό νόμισμα, αλλά η δραχμή είχε από το 1928 σταθερή αναλογία με το χρυσό. Το 1931 χτύπησε και την Ελλάδα η παγκόσμια οικονομική κρίση, που είχε ξεκινήσει από το Μεγάλο Κραχ στις ΗΠ Α το 1929. Σαν αποτέλεσμα της κρίσης, μειώθηκαν σημαντικά οι εξαγωγές και αυξήθηκε το κόστος εξυπηρέτησης του εξωτερικού δανεισμού. Η επιλογή της τότε κυβέρνησης Βενιζέλου ήταν να υπερασπιστεί πάση θυσία τον «χρυσό κανόνα», με βασικό μέσο την άγρια λιτότητα στο εσωτερικό. Οι ομοιότητες με το σήμερα είναι εκπληκτικές. Τότε η «σκληρή» δραχμή, τώρα το ευρώ. Τελικά, το 1932 η χώρα χρεοκόπησε και εγκατέλειψε το «χρυσό κανόνα».

(2).  Αυτό είναι μια απάντηση σε όσους αντιμετώπιζαν την τότε κρίση και αντιμετωπίζουν και τη σημερινή κρίση ως αποτέλεσμα της «εξάρτησης» της χώρας από τους «ξένους» τοκογλύφους, αποσιωπώντας εσκεμμένα το ρόλο της ντόπιας μεγαλοαστικής τάξης. Όπως και τότε, έτσι και τώρα, ο κύριος υπεύθυνος της κρίσης και του φορτώματος της στον ελληνικό λαό και ο βασικός κερδισμένος από την καταχρέωση του δημόσιου ταμείου ήταν και είναι η ελληνική μεγαλοαστική τάξη.

(3). Εννοεί να σταματήσουν να δίνονται τα κουπόνια των τροφίμων.

Άρθρο 4ο

ΟΧΙ, ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ

Η μπουρζουαζία αποκαλύπτει τα σχέδια της. Θέλει να αντιμετωπίσει την ανεργία εις βάρος των φτωχών. Αύξηση του φόρου των τσιγάρων, αύξηση της τιμής του ψωμιού, φορολογία των μισθών των υπαλλήλων. Από τον κρατικό προϋπολογισμό τίποτα. Λέγει ότι θα φορολογήσει και τους πλούσιους, αναλόγως του εισοδήματος τους. Κολοκύθια! Όλοι οι πλούσιοι έχουν δηλώσει απορία στις οικονομικές εφορίες. Ο Βενιζέλος δεν πληρώνει φόρους. Ο Κυριάκος Βενιζέλος⁽¹⁾ έκανε το προικοσύμφωνο του στη Ρόδο⁽²⁾ για να μη του φορολογηθεί η προίκα. Οι λογιστές των αστικών επιχειρήσεων καταγίνονται να κρύβουν τα κέρδη των αστών, τη στιγμή που φορολογούνται οι μισθοί των υπαλλήλων.

Οι αστοί δεν έχουν καμιά όρεξη να πληρώσουν για τους ανέργους. Το κράτος δεν εννοεί να δώσει τίποτα από τα έσοδα του που προέρχονται από φόρους. Εννοεί να ξοδέψει τα 7 δισεκατομμύρια για τους εξοπλισμούς, για τους χαφιέδες, για τους τόκους των πολεμικών δανείων στους Έλληνες καπιταλιστές και στο Χάμπρο⁽³⁾. Θέλει να ρίξει το βάρος της αντιμετώπισης της ανεργίας, της φτώχειας πάνω στους φτωχούς, πάνω στο ψωμί, τους μισθούς των υπαλλήλων.

Όχι, αυτό δεν πρέπει να επιτραπεί. Πρέπει να κινητοποιηθούν όλοι οι υπάλληλοι, όλοι που θα πληρώσουν αυξημένο το ψωμί. Τους άνεργους πρέπει να τους συντηρήσουν οι δήμοι και το κράτος από τα έσοδα που έχουν.

(1).Γιος του Ελευθέριου Βενιζέλου.

(2).Τα Δωδεκάνησα ήταν τότε υπό ιταλική κυριαρχία.

(3).Η Hambros ήταν μια από τις μεγαλύτερες αγγλικές τράπεζες της εποχής